4 Kinh Nghiệm Chọn Người Tư Vấn Hướng Nghiệp

1. Người giúp bạn suy nghĩ tích cực và cầu tiến

Những người suy nghĩ tích cực mong đợi và hy vọng vào kết quả có lợi. Tâm trí của bạn ra lệnh cho hành động, vì vậy nếu tâm trí bạn chứa đầy sự tiêu cực, lo lắng hoặc bối rối, hành động và lời nói của bạn có thể không đúng và khó dẫn đến kết quả tích cực.

2. Phải tham khảo trên cơ sở dữ liệu xác thực và uy tín

Một thực trạng không hiếm trong công tác hướng nghiệp ở Việt Nam là nếu phát hiện học sinh học chuyên ngành A, hay tốt nghiệp ngành B nhưng không tìm được việc làm, nhân viên tư vấn sẽ đánh giá là ngành thiếu tiềm năng hoặc trường không uy tín. Tuy nhiên, đây là tư duy “thấy cây mà như không thấy rừng”. Một người có tìm được công việc phù hợp hay không là kết quả của cả một quá trình học tập và trưởng thành; và là sự kết hợp giữa tư duy – thể chất – đạo đức. Bạn bắt đầu đi làm từ năm 22 tuổi, trong khi đại học chỉ kéo dài bốn năm, vậy tại sao lại chỉ ràng buộc trách nhiệm trong bốn năm đó?

Hàng năm đều có báo cáo về thị trường lao động và xu hướng tuyển dụng của các đơn vị uy tín như Vietnamworks, TopCV… dựa trên khảo sát của hàng trăm, hàng nghìn công ty. Bên cạnh đó còn có các báo cáo về kết quả việc làm sau khi tốt nghiệp của các trường đại học và các tổ chức nhà nước. Đó là những cơ sở dữ liệu xác thực để đưa ra nhận định về một ngành, từ đó hỗ trợ bạn đưa ra quyết định đúng đắn.

3. Chuyên viên tư vấn phải giúp bạn hiểu chính mình

Không có lời khuyên nghề nghiệp cụ thể nào có thể được áp dụng chính xác cho tất cả mọi người. Nhiều thí sinh vẫn đang chọn nghề dựa trên kết quả mong đợi, như lương cao, ngành hot, công việc ổn định… nhưng thực tế, bạn phải quyết định từ những yếu tố gốc như sở thích, ước mơ, học lực, những giá trị mà chúng ta quý trọng trong cuộc sống, nhân cách…

Chẳng hạn, nghề kế toán trước đây rất phổ biến vì nhiều người cho rằng làm nghề này sẽ có thu nhập thêm này nọ. Tư duy đó khiến nhiều người lao vào học, ngay cả khi họ không thích và không giỏi làm việc với dữ liệu. Kết quả là, người học và công ty của họ phải gánh chịu hậu quả. Người học cảm thấy thật lãng phí tuổi trẻ khi làm công việc mình không yêu thích, không giỏi và công ty cũng không muốn một nhân viên thiếu đam mê nghề nghiệp.

4. Chịu trách nhiệm về các chỉ dẫn

Khi bạn định lắng nghe một lời khuyên, hãy dừng lại vài giây để tự hỏi bản thân: ai là người chịu trách nhiệm cho quyết định này? Chính bạn là người đã đưa ra lời khuyên đó hay chính bạn? “Thinking in bets” là khái niệm mô tả cách nếu bạn chỉ nghĩ sơ qua về điều gì đó, bạn có xu hướng đưa ra kết luận thái quá về điều đó.

“Thinking in bets” là một cách buộc bạn phải suy nghĩ sâu sắc về một vấn đề bằng cách đặt nó dưới lăng kính thực tế. Thay vì nghĩ chung chung “điều A chắc chắn đúng” hoặc “điều A chắc chắn sai”, bạn sẽ nghĩ: “Nếu tôi đặt cược X số tiền vào điều A là đúng / sai, tôi có dám đặt cược không?”. Mạnh dạn hỏi ngược lại câu hỏi này với người cho bạn lời khuyên nghề nghiệp, bạn sẽ loại bỏ được những lời khuyên ít giá trị.

Bản chất của lời khuyên là cung cấp thêm một bộ lọc để chúng ta đưa ra quyết định. Với những quyết định quan trọng như chọn nghề, nếu chọn sai, hậu quả có thể rất nghiêm trọng, chẳng khác nào đi chệch hướng.

KNTT