Hiệu ứng Dunning-Kruger Là Gì? Ảo tưởng về năng lực bản thân

Bạn đã bao giờ cảm thấy đủ năng lực trong một lĩnh vực để đánh giá những người kém năng lực hơn mình chưa? Nhưng rồi bạn gặp một người giỏi hơn bạn rất nhiều, và bạn nhận ra mình không giỏi như vậy. Xin chúc mừng, bạn đã đạt đến giai đoạn thứ ba của chuỗi hiệu ứng Dunning-Kruger.

• Hiệu ứng lan truyền là gì? 5 cách ứng dụng trong marketing
• 25 hiệu ứng tâm lý thú vị có thể bạn chưa biết

Chính xác thì hiệu ứng Dunning-Kruger là gì?

Định nghĩa về hiệu ứng Dunning-Kruger: “Là một loại thiên kiến nhận thức khi mỗi người tự đánh giá khả năng của bản thân cao hơn trình độ thực tế của chính họ” .

Năm 1999, các nhà tâm lý học David Dunning và Justin Kruger đã điều tra khái niệm này. Hai nhà tâm lý học này đã tiến hành nghiên cứu sâu rộng về khả năng tự nhận thức logic, cách thể hiện và tính hài hước của con người. Các nhóm người khác nhau. Theo kết quả kiểm tra, những người có điểm kiểm tra thấp thường có xu hướng đánh giá bản thân cao hơn sự thật.

Các giai đoạn của Hiệu ứng Dunning-Kruger 

Hãy theo dõi biểu đồ dưới đây để xem sự biến thiên về mức độ tự tin của một người trong từng thời kỳ để hình dung rõ hơn về hiệu ứng tâm lý này.

• Giai đoạn 1: Bạn là một “Không biết gì” (không biết gì): Mọi người nhận thức được điểm yếu và thiếu sót của chính họ trong một lĩnh vực cụ thể trong giai đoạn đầu tiên này. Và nó trở thành nỗi băn khoăn, trăn trở không nguôi của họ, thôi thúc họ tự mình đến trường và tìm hiểu vấn đề.

Hãy xem xét thời điểm bạn mới bắt đầu học tiếng Anh. Tại sao bạn nghĩ những người xung quanh bạn rất tốt khi bạn không biết về điều đó? Làm sao họ có thể giao tiếp trôi chảy với người nước ngoài khi tiếng Anh là ngôn ngữ xa lạ?) Để cải thiện, bạn mua một số sách dạy ngôn ngữ và nghe video tiếng nước ngoài mỗi ngày. Ngoài ra, sẽ đầu tư lớn hơn để tham gia các khóa học tiếng Anh cơ bản tại các trung tâm.

• Giai đoạn 2 – Bạn đạt đến “Đỉnh cao của sự ngu ngốc” (Đỉnh núi của kẻ ngốc): Đây là điểm mà sự tự tin của họ tăng lên song song với kiến ​​thức của họ và họ trở nên quá tự tin vào kiến ​​thức mới tìm được của mình.

Chẳng hạn, sau khi học tiếng Anh, bạn sẽ có thể nghe hiểu, trò chuyện lưu loát với một vị khách Tây bị lạc trên đường. Hoặc bạn thầm nghĩ “Cậu này phát âm nghe quê quá! Câu này nên nói kiểu abcdxyz cơ!” Khi thấy người Việt Nam khác nói tiếng Anh. Bạn đã đến “Đỉnh cao của sự ngu ngốc” trong chuỗi hiệu ứng Dunning-Kruger.

• Giai đoạn 3 – Rơi vào “Thung lũng tuyệt vọng”: Bạn trải qua nỗi buồn và chuỗi ngày không hài lòng với bản thân sau khi nhận ra khả năng thực sự của mình.
• Giai đoạn 4 – Bạn bắt đầu lên ​​“Sườn dốc giác ngộ”: Các bạn sẽ dần dần học hỏi và mở rộng kiến ​​thức; bây giờ, thay vì tự hào, mọi người sẽ chỉ có mong muốn phát triển.

Để nâng cao kiến ​​thức và đạt đến trình độ mới trong quá trình học tiếng Anh, bạn sẽ tìm kiếm các chứng chỉ chuyên ngành và học thuật hơn như IELTS, TOEFL, v.v. Việc học không còn giới hạn trong cấu trúc câu. Cơ bản hơn, nhưng với việc bổ sung cải thiện vốn từ vựng và tinh chỉnh các từ sao cho gần với người bản ngữ nhất có thể.

• Giai đoạn 5 – Trở thành chuyên gia và ở trên “Cao nguyên của sự bền vững”: Đó là khi chúng ta trở thành chuyên gia trong lĩnh vực này, thấu hiểu các vấn đề cốt lõi.

Bất kỳ ai, trong bất kỳ lĩnh vực hay ngành nghề nào, đều có thể trải nghiệm hiệu ứng Dunning-Kruger. Vì vậy, làm thế nào để bạn giữ nó trong tầm kiểm soát?

Làm cách nào để hạn chế Hiệu ứng Dunning-Kruger?

Thực chất đây là hệ quả của sự thiếu kinh nghiệm và kiến ​​thức nên các bạn trẻ khó có thể ngăn chặn triệt để mà chỉ có thể hạn chế mà thôi.

Vì vậy, đây là những gì bạn nên làm:

• Lắng nghe nhiều hơn: Hãy mở rộng lòng mình, lắng nghe và tiếp nhận những phản hồi từ những người xung quanh, bạn sẽ có được những cái nhìn khách quan hơn về khả năng của bản thân.
• Không ngừng học hỏi: Không bao giờ ngừng chuẩn bị cho mình để học hỏi với bất kỳ ai, từ bất cứ đâu.
• Rèn luyện tư duy phản biện: Học cách tự chứng minh bằng các sự kiện và bằng chứng cho một luận điểm mà bạn đã đưa ra cũng là một cách tốt để rèn luyện bản thân và tránh phạm sai lầm.

KNTT